Çin’in Shaoguan şehrinde çalıştırılan Uygur gençler, 26 Haziran 2009 Çinliler tarafından dövülerek öldürüldü veya ağır yaralandı. Buna tepki gösteren Uygurlar 5 Temmuzda Ürümçi’de protesto düzenledi ve büyük bir katliama uğradı.

21 Mayıs 2009’da 819 kişi Doğu Türkistan’ın Kaşgar iline bağlı Tokkuzak (Konasheher) ilçesinden Guangdong eyaleti Shaoguan şehrindeki bir oyuncak fabrikasına çalıştırılmaya zorla götürülmüştür.

Uygur işçiler fabrikaya gittikten bir ay sonra, 26 Haziran akşamı, fabrikadaki 10 binden fazla Çinli işçi örgütlü bir şekilde bıçak, balta, demir ve tokmaklarla Uygurların kaldığı yatakhaneye baskın yaparak saldırı düzenlemişlerdir.

ÇİN RESMİ KAYNAKLARIAN GÖRE 2 ŞAHİTLERE GÖRE 20 KİŞİ ÖLDÜRÜLDÜ

26 Haziran gece başlayıp 27 Haziran saat 04:00’a kadar devam eden bu saldırıda Çin medyasına göre 120 kişi yaralanmış ve 2 kişi ölmüştür. Öldürülenlerin adları Haşimcan Emet ve Sadıkcan Gazi’dir. Yaralıların 81’i Uygur’dur.

Şahitlerin anlattıklarına göre ise saldırıda 10’u kadın olmak üzere 20 kişi öldürülmüştür.

POLİSLER OLAYA MÜDAHELE ETMEDİ

Yine şahitlerin ifadelerine göre saldırının başladığı anlarda olay yerinde 20 civarında polis bulunmasına rağmen olaya müdahale etmemişlerdir.

Çin'in Shaoguan şehrinde çalıştırılan Uygur gençler, 14 yıl önce Bugün, Çinliler tarafından dövülerek öldürüldü veya ağır yaralandı.
Bu olay, Uygurların 5 Temmuz Ürümçi protestosuna ve ardından büyük bir katliama uğramalarına yol açtı.
👉 https://t.co/LVE10Kii9v pic.twitter.com/ga1DAYKvjf

— Uygur Haber (@UygurHaber) June 26, 2023

OLAYLA İLGİLİ 13 KİŞİ GÖZALTINA ALINDI

Shaoguan’daki yerel hükümet yetkilileri, Zhu adında bir Çinlinin internette yaydığı “6 Uygur iki Çinli kadına tecavüz etti” şeklindeki yalan haberin olaya neden olduğunu açıklamıştır. 28 Haziran günü olayla ilişkili 13 kişi gözaltına alınmıştır, bunlardan 3’ü Uygur’dur.

10 Ekim 2009’da Shaoguan savcılığı üç Uygur ve dört Çinliye dava açmış; Çinlilerden birine idam cezası verilmiş, bir kişi yedi, diğer iki kişi ise altışar yıl hapis cezasına çarptırılmıştır. Uygurlardan Yarmemet İsmail ve Osmancan Ubul’a altışar yıl, Yusufcan Turdi’ye ise beş yıl hapis cezası verilmiştir. Bu üç Uygur’un itirazı 28 Ekim 2010’da Guangdong eyalet mahkemesi tarafından reddedilmiş ve hükmün devamına karar verilmiştir.

RESMİ KURUMLARDAN AÇIKLAMA TALEP ETMEK İÇİN PROTERSTO PLANLANDI

Olayla ilgili haber, gençlerin arasında çok büyük tepki yaratmıştır. Olayın videoları QQ üzerinden yayılmış ve 3 Temmuz’dan 5 Temmuz’a kadar olayla ilgili herhangi bir resmî açıklama yapılmamıştır.

Uygur Türkçesinde yayın yapan “Anadilim”, “Diyarim” ve “Selkin” gibi web sitelerinde hükümetin herhangi bir açıklama yapmaması ve Uygurların öldürülmesinin sebebi üzerine ateşli tartışmalar yapılmış ve 5 Temmuz günü Urumçi Halk Meydanı’ında toplanarak hükümeti açıklama yapmaya zorlama fikri ortaya çıkmıştır.

Protesto amaçlı sokağa dölülen kalabalık Çin askerleri tarafından acımasızca katliama uğramıştır. Bu olay 5 Temmuz Ürümçi Katliamı adıyla anılmaktadır.