Sürgündeki Doğu Türkistan Hükümeti, 78. Birleşmiş Milletler Genel Kuruluna ve üye devletlerine, Çin’in Uygur ve diğer Türk halklarına karşı devam eden soykırımını durdurmaya yönelik acil ve kararlı eylem çağrısında bulundu.

Dünya liderlerini ABD’nin New York kentinde bir araya getiren BM’nin 78. Genel Kurul görüşmeleri, 19 Eylül’de başlayacak. Bir hafta boyunca devam edecek toplantı ve görüşmelere 190 ülkeden üst düzey yöneticilerin katılım sağlanması bekleniyor.

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in Doğu Türkistan’daki Uygur ve diğer Türk halklarına yönelik soykırım eylemlerini sürdürme yönündeki kararlılığının gittikçe arttığı bu dönmede, genel kurulunda Uygur Soykırım konusunun ele alınıp alınmayacağı merakla bekleniyor.

ACİL VE KARARLI EYLEM ÇAĞRISI

Sürgündeki Doğu Türkistan Hükümeti, 78. Birleşmiş Milletler Genel Kuruluna ve üye devletlerine, Çin’in Uygurlara, Kazaklara, Kırgızlara ve diğer Türk halklarına karşı devam eden soykırımını durdurmaya yönelik acil ve kararlı eylem çağrısında bulundu.

Sürgündeki Doğu Türkistan Hükümeti (ETGE) Başkanı Ghulam Yaghma tarafından yapılan basın açıklamasında “Çin’in Doğu Türkistan’da devam eden soykırımı tartışmasız çağımızın en acil insani krizidir. Uluslararası toplumun sağır edici sessizliği ve felç edici eylemsizliği sadece Uygurlara ve diğer Türk halklarına ihanet değil, aynı zamanda ortak insan vicdanımızın rahatsız edici bir çöküşüdür” ifadelerini kullandı.

ALENEN SOYKIRIM YAŞANIYOR

2014 yılından bu yana, Çin’nin Doğu Türkistan’da soykırımı ve insanlığa karşı suçları artarak devam ediyor. Üç milyondan fazla Uygur ve diğer Türk halkları toplama kampları, hapishaneler ve köle çalışma kamplarında kitlesel olarak hapsedilmiş durumdalar.

ETGE Açıklamasında, “Bunun ötesinde, Çin’in Doğu Türkistan’da devam eden soykırımı; zorunlu çalıştırma, kısırlaştırma, kültürel silme ve asimilasyon, yaklaşık bir milyon Uygur çocuğunun ailelerinden ayrılması, devlet destekli tecavüz ve din özgürlüğünün bastırılmasını kapsamaktadır” ifadelerine yer verildi.

BİR ÇOK ÜLKE TARAFINDAN SOYKIRIM OLARAK TANINDI

Amerika Birleşik Devletleri ve aralarında Kanada, Hollanda, Birleşik Krallık, Litvanya, Çek Cumhuriyeti ve Fransa’nın da bulunduğu çok sayıda Batılı ülkenin parlamentoları, Çin’in eylemlerini resmi olarak ‘soykırım’ olarak tanıdı.

2022 tarihli bir BM raporu da bu suçların ‘insanlığa karşı suç’ anlamına gelebileceğini doğruladı.

HAREKETE GEÇMEME AHLAKİ BAŞARISIZLIK OLUYOR

ETGE Stratejik Danışmanı Dr. Mamtimin Ala, “ABD’nin öncülüğünü yaptığı demokratik uluslar, hem BM Genel Kurulu’nda hem de Güvenlik Konseyi’nde Doğu Türkistan meselesine acilen öncelik vermelidir” dedi. Ala ayrıca, “harekete geçmeme, küresel insan hakları mimarimizdeki feci bir eksikliği ortaya koyuyor ve ciddi bir ahlaki başarısızlığı temsil ediyor” diye ekledi.

1948 Soykırım Sözleşmesi’ne bağlı olan tüm BM üye devletlerinin, soykırımı önleme ve cezalandırma konusunda bir anlaşma yükümlülüğü vardır. Ancak çoğu Batılı ülke, Çin’in Doğu Türkistan’daki soykırım eylemlerini yalnızca sembolik olarak kınadı ve anlamlı önleyici tedbirler alma konusunda ciddi bir şekilde başarısız oldu.

Müslüman çoğunluğun ve Türkiye gibi Türk devletlerinin pasif duruşu, din kardeşlerine ve etnik akrabalarına karşı yükümlülükleri göz önüne alındığında son derece endişe vericidir.