Uygurlu gazeteciye 15 yıl ceza verildi
Uluslararası Af Örgütü 26 Temmuz 2010
Uluslararası Af Örgütü, Çinli yetkililerin Temmuz 2009 olayları öncesinde Xinjiang vilayetindeki potansiyel etnik şiddete karşı uyaran Uygurlu bir gazeteciye verildiği söylenen 15 yıllık cezayı kınadı.
Hairat (aynı zamanda Hailaite ya da Gheyret olarak da bilinen) Niyaz, anlatılanlara göre, Xinjiang’da bir mahkemede yargılandı ve devlet güvenliğine zarar verme suçundan cezalandırıldı.
Habere göre, savcılar onun Xinjiang’ın başkenti Urumçi’de çıkan Temmuz 2009 olaylarından önce yazdığı makaleleri ve olaylar sonrasında Hong Kong medyasına verdiği röportajları dikkate aldı.
Uluslararası Af Örgütü Asya-Pasifik Direktör Yardımcısı Catherine Baber, “15 yıllık mahkumiyet Uygur halkının çoktandır devam eden sorunlarını gün ışığına çıkaran gazeteciliğe karşı verilen acımasız bir cezadır” dedi.
“Bu acımasızlığa ek olarak, Hairat Niyaz kendi kelimeleriyle “vicdan sahibi sıradan biri” olarak yetkililere etnik şiddeti engellemek amacıyla önlem almaları çağrısında bulunmuştu.”
Hairat Niyaz, Ekim 2009’da polise göre “çok fazla röportaj verdiği için” tutuklandı.
Bu röportajlarda, Hairat Niyaz, pek çok Uygurlu öğretmenin işten çıkarılmasında neden olan sözde çift dilli eğitim politikasının uygulanmasına karşı artan şikayetleri dile getirdi. Çoğunluğu kadın olmak üzere genç Uygurluları Güney Çin fabrikalarında çalışmaya gönderen iş girişimlerine karşı yükselen yerel huzursuzluklardan bahsetti.
Catherine Baber, “Hairat Niyaz bir düşünce suçlusudur ve hemen serbest bırakılmalıdır” dedi.
Duruşmasında, Hairat Niyaz’a kendi seçtiği bir avukat tarafından temsil edilme hakkı verilmedi ve aile üyelerinden sadece eşinin duruşmalara katılmasına izin verildi. Niyaz, yargılama boyunca, kanunları ihlal etmediği ve sadece bir vatandaş ve gazeteci olarak görevini yaptığı konusunda ısrar etti.
Hairat Niyaz, Temmuz 2009 olaylarını teşvik etmekle suçlanılan web sitelerinden Uighurbiz’in kadrolu gazetecisi ve yöneticisi. Daha önce Xinjiang Economic Daily’de gazeteci, Xinjiang Legal Daily’de Baş Editör Direktörü, Legal Magazine Fazhi Zongheng’de Direktör Yardımcısı olarak çalışmıştı.
Catherine Baber, “Eğer Temmuz 2009’da Xinjiang’da ne olduğu gerçeğine ulaşmak durumundaysak, olaylarla ilgili Hairat Niyaz’ın ve diğer tanıkların verdikleri ifadeler açık bir şekilde soruşturulmalıdır” dedi.
Uluslararası Af Örgütü, Temmuz 2009 şiddeti hakkında neyin ve kimin şiddete neden olduğu, kaç kişinin öldüğü ve onları kimin öldürdüğü sorularını da içeren bağımsız bir soruşturma yapılması yönünde çağrıda bulundu.